DEPREM BÖLGESİNDEKİ UYGULAMALARA İLİŞKİN
SIKÇA SORULAN SORULAR
1. Yürütülen uygulamalar hangi kanun kapsamında yapılıyor? Yasal dayanağı var mı?
Deprem sonrası AFAD ve Bakanlığımız kurumları koordinasyonunda yürütülen çalışmalar temelde, 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirler Hakkında Kanun olmak üzere, bunun yanında, 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun, 3194 sayılı İmar Kanunu, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu ve ilgili diğer mevzuat kapsamında yürütülmektedir.
2. Rezerv Yapı Alanı Nedir? Sınırları nasıl belirlendi?
Cevap: Rezerv yapı alanları, evi veya işyeri yıkılan hak sahiplerine, taşınmazlarını tekrar yapmak ve teslim etmek maksadıyla belirlenen alanlardır.
Bu maksatla bir taraftan, özellikle Hazine taşınmazlarının bulunduğu yerleri Rezerv Yapı Alanı olarak belirleyerek buralarda yeni yerleşim alanları kurarken, bir taraftan da hak sahiplerinin depremde hasar gören taşınmazlarının bulunduğu yerleri Rezerv Yapı Alanı olarak belirleyerek, konutlarını ve işyerlerini tekrar eski yerlerinde inşa edip yine hak sahiplerine teslim ediyoruz.
Rezerv Yapı Alanlarının sınırları belirlenirken kent merkezlerinde, kentlerin tarihi, sosyo-kültürel ve ekonomik birikimleri açısından önem arz eden, yıkım ve hasarın yoğunlaştığı, mikro bölgeleme etüt çalışmaları sonucunda sağlam zemine sahip olduğu anlaşılan bölümlerinde, uygulama bütünlüğü gözetilerek belirlenmiştir.
3. Rezerv Yapı Alanı sınırı içerisinde yer alıp almadığımı nereden öğrenebilirim?
Cevap: İlgili Belediyeler, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlükleri ve sahadaki irtibat ofislerinden bilgi alabilirsiniz.
4. Uygulama alanında daire/iş yeri olan vatandaşlara ne verilecek?
Cevap: Hak sahiplerine ait taşınmazların değerleri de göz önünde bulundurularak, mümkün olduğunca, anahtara anahtar prensibiyle, hak sahiplerinin yıkılan bağımsız birimi karşılığında, aynı tür ve sayıda bağımsız birim verilecektir. Bunun yanı sıra, nakit bedel karşılığı uzlaşmak isteyen hak sahiplerine güncel kıymet takdiri üzerinden ödemesi gerçekleştirilebilecektir.
5. Uygulama alanında birden fazla daire/iş yeri olanlara birden fazla daire iş yeri verilecek mi?
Cevap: Hak sahiplerine ait taşınmazların değerleri de göz önünde bulundurularak, mümkün olduğunca, yıkılan bağımsız birim sayısı kadar bağımsız birim verilebilecektir.
6. Uygulama alanındaki uzlaşmalarda vatandaşların kıymet takdirinde yıkılan yapıları değerlemeye dâhil edilecek mi?
Cevap: Belirlenen uygulama alanlarımızda, tespit edilen tüm taşınmazlar, deprem öncesindeki durumları ve günümüz piyasa koşullarına göre değerlemeye tabi tutulacaktır.
7. Uygulama alanında boş arsası olan vatandaşların kıymet takdiri nasıl yapılacak?
Cevap: Piyasa değerleri dikkate alınarak Bağımsız değerleme şirketince kıymet takdiri belirlenecektir.
8. Uygulama alanında sadece arsası olan vatandaşlara daire/iş yeri verilecek mi?
Cevap: Uygulama alanında üretilen bağımsız birimler mevcut daire/iş yeri sahiplerine dağıtıldıktan sonra artan olması durumunda boş arsa sahipleri için değerlendirme yapılacaktır.
9. Uygulama alanındaki vatandaşlara daire/iş yerleri aynı bölgeden verilecek mi?
Cevap: Hak sahiplerine ait bağımsız bölümlerin bulunduğu alanlar, fay hattı, dere yatağı, yerleşime uygun olmayan alan vb yapılaşmaya kapalı alanlar olmadığı sürece, yerinde dönüşüm prensibiyle yapılacak olan projenin durumuna göre aynı bölgeden bağımsız birim verilmeye çalışılacak olup, mümkün olmaması durumunda en yakın bölgeden bağımsız birim tahsisi yapılacaktır.
10. Hangi konutun verileceği nasıl belirlenecek?
Cevap: Hak sahipliği tespit işlemleri tamamlandıktan sonra kura yöntemi ile dağıtım yapılacaktır.
11. Rezerv Yapı Alanlarında projeler ne zaman başlayacak?
Cevap: Rezerv Yapı Alanı olarak belirlenen alanlarda çalışmaların ivedi şekilde tamamlanması planlanmakta olup, inşaat çalışmaları başladıktan sonra 1-1,5 yıl içerisinde bağımsız bölümlerin hak sahiplerine teslim edilmesi planlanmaktadır.
12. Bilgilendirme ve uzlaşma görüşmeleri ne zaman başlayacak?
Cevap: Hak sahipliği tespit işlemleri tamamlandıktan sonra, hak sahiplerimiz adına tespit ettiğimiz taşınmazlar hakkında bilgi vermek üzere irtibat ofislerimizi açacağız. Ayrıca konutların teslim aşamasında, bu ofisler aracılığı ile hak sahipleri ile devir sözleşmesi ve teslim süreçlerini de yürüteceğiz.
13. Uzlaşma sonucunda vatandaşın borçlanması halinde ödemeler nasıl olacak?
Cevap: Bağımsız bölümler teslim edildikten sonra, Cumhurbaşkanlığı tarafından belirlenen indirimli tutarlar üzerinden, AFAD hak sahiplerinin borçlanmaları, ilk 2 yıl ödemesiz, konutlar için faizsiz 15-20 yıl, ticari birimleri için yıllık faiz oranı ile 5-10 yıl vadeli olarak ödenebilecektir. Kentsel Dönüşüm Başkanlığı hak sahipleri için de indirimli bedel üzerinden hesaplanan bağımsız bölüm bedelinden, tespit çalışmaları esnasında hesaplanan hakediş tutarı düşülerek, kalan tutar uygun ödeme koşulları ve uzun vadede ödenebilecek şekilde borçlandırılacaktır.
14. Uygulama alanında kalan vatandaşlar aynı daire/iş yerleri için AFAD hak sahipliğinden yararlanılabilir mi?
Cevap: Yararlanamazlar. Aynı gayrimenkul için birden fazla gayrimenkul edinemezler. AFAD hak sahipliğinden faydalanarak bağımsız bölüm edinilmesi halinde, Rezerv Yapı Alanında bulunan arsalarının bedellerini alabileceklerdir.
15. Uygulama alanındaki az hasarlı yapılara nasıl bir uygulama yapılacak?
Cevap: Uygulama alanlarımızda deprem sonrası ayakta kalmış olan yapılara ilişkin değerlendirme üç kıstas göz önüne alınarak yapılmaktadır.
Birincisi, söz konusu yapının, fay hattı, dere yatağı, jeolojik açıdan yerleşime uygun olmayan alanlar vb. yerlerde bulunmaması,
İkincisi, yapının depreme dayanıklı olup olmaması,
Üçüncüsü, yapının, alanda geliştirdiğimiz proje bütünlüğünü bozmamasıdır.
Tarafımızca yapılan riskli yapı tespitinde depreme karşı dayanıksız olduğu tespit edilen ve/veya yeni projenin uygulama bütünlüğünü bozan yapıların malikleri hak sahibi sayılarak projeye dâhil edileceklerdir.
16. Benim yapım Hasarsız/Az Hasarlı neden riskli yapı tespitine ihtiyaç duyuyorsunuz?
Cevap: Bakanlığımızca depremden sonra yapılan hasar tespit çalışmaları, 6 Şubat tarihinde meydana gelen depremler ve bunların artçı depremleri sonucunda, yapıların taşıyıcı elemanlarının gözlemsel olarak incelenmesine dayanan tespitlerdir. Bu tespitler sonucunda, gerçekleşmiş depremlerin yapılara verdiği hasar düzeyi belirlenmektedir. Bu tespitler ileride meydana gelebilecek bir depremde söz konusu yapıların ne şekilde dayanım göstereceğini belirtmemektedir. Bir yapının ileride gerçekleşmesi muhtemel depremlerde nasıl davranacağının tespiti için bu yapıda riskli yapı tespiti yapılması gereklidir.
17. 6306 sayılı kanun kapsamında riskli yapı tespit analizi sonucunda risksiz çıkan az hasarlı yapılar Uygulama alanında korunacak mı?
Cevap: Bahsi geçen yapıların risksiz olarak tespit edilmelerinin yanında, imar planına uygun olmaları durumunda geliştirdiğimiz proje kapsamında korunmaya çalışılacak olup proje gereği korunamayacak veya imar planına aykırı olan yapıların yıkımı gerçekleştirilecektir.
18. Uygulama alanında az hasarlı olup riskli yapı tespit analizi sonucu yıkılan yapı sahiplerine 6306 sayılı kanun kapsamında kira desteği verilecek mi?
Cevap: Uygulama alanında, deprem sonrası ayakta kalmış mevcut yapılardan, AFAD’tan kira yardımı veya konteyner almamış olan hak sahiplerine ait yapılarda yapılan riskli yapı tespiti veya Başkanlığımız ile uzlaşı sonucu tahliye edilen tüm bağımsız bölümler için, tahliye edildiği tarihten itibaren bir yıllık peşin olmak üzere;
Maliklere 48 ayı geçmemek üzere aylık 7.500 TL
Gecekondu sahiplerine 32 ayı geçmemek üzere aylık 5.000 TL
Sınırlı ayni hak sahiplerine ve kapıcılara defaten (bir kereye mahsus) 37.500 TL
Kiracılara defaten (bir kereye mahsus) 15.000 TL
Kira yardımı yapılacaktır. Ayrıca taşınma yardımı olarak da;
Yapıda ikamet eden maliklere, sınırlı ayni hak sahiplerine ve kiracılara defaten (bir kereye mahsus) 22.500 TL yardım yapılacaktır.
19. Yapıma riskli yapı tespiti yapılırsa değerini kaybeder mi?
Cevap: Bu işlem yapının değerini değiştirmeyecektir.
20. Rezerv alanda tapu sahibi AFAD’tan kira yardımı alıyorsa bakanlık tarafından kira yardımı alabilecek mi?
Cevap: Deprem esnasında yıkılan veya deprem sonrasında ağır hasar alması sebebiyle kontrollü olarak yıkılan yapıların maliklerine yapılan kira yardımı AFAD tarafından yürütülmektedir. Deprem sonrasında ayakta kalan hasarsız, az hasarlı veya orta hasarlı yapılardan, Başkanlığımız uygulama alanı içerisinde kalanların, anlaşma yolu ile tahliye edilmesi durumunda Başkanlığımızca yapılan kira yardımından faydalanabileceklerdir.
21. Uygulama alanındaki ruhsatlı orta hasarlı yapılara nasıl bir uygulama yapılacak?
Cevap: Bahsi geçen yapılar için güçlendirme talebinde bulunuldu ise güçlendirme çalışmaları yapılarak korunabilecektir. Ancak proje bütünlüğü açısından önem arz eden yapıların malikleri hak sahibi sayılarak projeye dâhil edileceklerdir.
22. Uygulama alanındaki orta ve üzeri hasarlı yapıların yer aldığı parseller için yerinde dönüşüm projesinden yararlanılabilir mi?
Cevap: Uygulama alanlarımız içerisinde kalan parseller, bizzat Başkanlığımızca yürütülen projeden hak sahibi olabileceklerdir.
23. Orta ve üzeri hasarlı yapının eş veya çocuklara satış veya devir yapılması halinde yerinde dönüşüm projesinden yararlanabilir mi?
Cevap: Taşınmazların 6/A sayılı hüküm kapsamında Hazine adına tescil işlemleri tamamlanana kadar devir yapılmasında sakınca bulunmamaktadır.
24. Uygulama alanı ilan edilmeden önce yerinde dönüşüm projesi kapsamında ruhsat alınan parsellere nasıl bir uygulama yapılacak?
Cevap: Proje bütünlüğü açısından proje bütünlüğü açısından önem arz eden yapıların malikleri hak sahibi sayılarak projeye dâhil edileceklerdir.
25. Uygulama alanında taşınmazı olan vatandaşların Uygulama alanı dışında yer alan orta ve üzeri hasarlı yapıları için yerinde dönüşüm projesi kapsamında hibe, kredi imkânından yararlanılabilir mi?
Cevap: Evet, uygulama alanında hak sahibi olunması, alan dışındaki taşınmazlar açısında hibe-kredi desteğinden faydalanmayı engellemeyecektir.
26. Uygulama alanında üretilen yapılarda kat sınırı var mı?
Cevap: Projede yer alacak yapıların katları bölgenin zemini, mevcutta oluşan teşekküle ve bölge ihtiyaçlarına göre belirlenmekte olup, mümkün olduğunca yatay mimari tercih edilmektedir.
27. Vatandaşlar rezerv alanlardaki yerleri için proje detayları (metrekare, oda sayısı, kat sayısı, kaç blok, kaç bağımsız bölüm üretileceği, başlama ve bitiş süreleri, inşaat maliyet birim fiyatları ve ödeme koşulları vs.) hakkında bilgiyi nereden alacaklar?
Cevap: Alanda yer alan irtibat ofislerinden bilgi edinilebilecektir.
28. 2 farklı ilde veya ilçede konutu bulunan vatandaş bir ildeki konutunu AFAD’dan diğer konutunu rezerv alanından alabilir mi?
Cevap: Evet alabilir. Burada dikkat edilecek konu, hak sahibinin AFAD ve Başkanlığımızdan alacağı toplam bağımsız bölüm sayısının, deprem öncesinde sahip olduğu toplam bağımsız bölüm sayısını geçemeyeceğidir.
29. Rezerv alanda iki farklı parselde evi olan hak sahibi, birisi rezerv alandan (AFAD üzerinden) diğeri için yerinde yapılan konutlardan yararlanabilir mi?
Cevap: Evet yararlanabilirler. Burada dikkat edilecek konu, hak sahibinin AFAD ve Başkanlığımızdan alacağı toplam bağımsız bölüm sayısının, deprem öncesinde sahip olduğu toplam bağımsız bölüm sayısını geçemeyeceğidir.
30. Rezerv alanlarda güçlendirme yapılmış olan konut veya işyerleri ile ilgili nasıl bir değerlendirme yapılacak? Proje bütünlüğü açısından korunamayacaksa güçlendirme için yaptıkları masraflar kıymet takdire dahil edilecek mi?
Cevap: Belirlenen uygulama alanlarımızda, tespit edilen tüm taşınmazlar, deprem öncesindeki durumları ve günümüz piyasa koşullarına göre değerlemeye tabi tutulacaktır.
31. Rezerv Yapı Alanı Sınırı Dışarısına Çıkmak İstiyorum Ne Yapmam Gerekiyor?
Cevap: Rezerv Yapı Alanı sınırları mevcut çalışmalar dikkate alındığında revize edilmemekte olup, sınır değişikliği yapılmamaktadır.
32. 6/A ne demek? Tapumuz bizden habersiz Hazineye geçmiş şimdi ne olacak?
Cevap: Kanunumuzun 6/A maddesi, Başkanlığımızca uygulama alanlarında, re ’sen uygulama yapabileceği konuları düzenler. Bu kapsamda Başkanlığımız,
-Uygulama alanında, riskli yapı tespiti, tahliye, yıkım ve yapım faaliyetlerinin aksamadan devam edebilmesi amacıyla mülkiyet birliğini sağlamak adına, alandaki tüm taşınmazlar Hazine adına re ’sen tescil ederek, devletin emanetine almaktadır.
-Yapımı devam eden inşaatlar tamamlandıktan sonra, ilgili hak sahibine düşen bağımsız bölüm belirlenerek kendisine teslim edilecektir. Hak sahibi bu aşamada nakit bedel talep ederse, bu bedel kendisine ödenebilecektir.
