KOOPERATİFLERİN DIŞ DENETİMİ HAKKINDA DUYURU
7339 sayılı Kooperatifler Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik yapılmasına Dair Kanun kapsamında; 1163 sayılı Kooperatifler Kanunun 65 inci ve 69 uncu maddelerine dayanılarak çıkarılan 01.02.2022 tarihli ve 31737 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş olan; "Kooperatif ve Üst Kuruluşların Denetimine Dair Yönetmelik” ile “… kooperatiflerin finansal tablolarının kooperatiflerin tabi olduğu mevzuatta belirlenen usul ve esaslara uygun bir şekilde hazırlanmasının, gelir ve giderlerinin dayanağını oluşturan belgelerin ilgili mevzuata uygun olarak düzenlenmesinin, hesapların belgeler ile uyumlu olmasının sağlanması ile yönetim kurulu yıllık faaliyet raporu içerisinde yer alan mali bilgilerin doğruluğunun tespiti hususlarında yapılacak olan bağımsız dış denetimin ilke ve çerçeveleri belirlenmiştir.
Bu kapsamda; ilgili yönetmeliğin 15 inci maddesinde kimlerin dış denetime tabi olduğu hususlarına yer verilmiş olup;
Hukuki durumu faal, yapı ruhsatı alınmış ve ortak sayısı 100 veya daha fazla olan yapı, turizm geliştirme ve gayrimenkul işletme konularında faaliyet gösteren kooperatifler dış denetime tabidir
Bu Yönetmelik uyarınca dış denetime tabi olduğu halde söz konusu denetimi yaptırmayan kooperatiflerin finansal tabloları, yönetim kurulu yıllık faaliyet raporu ve ibra konularında alınan genel kurul kararları geçersizdir.” denilmektedir.
Yine aynı yönetmeliği 14 üncü maddesinde dış denetim yapmaya yetkili olanlara atıfta bulunularak;
“(1) Bu Yönetmeliğin 15 inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen kooperatiflerin dış denetimi;
a) Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yetkilendirilen bağımsız denetçiler,
b) 1/6/1989 tarihli ve 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununa tabi meslek mensupları,
c) İlgili Bakanlıkça dış denetimle yetkilendirilen, bağlı olunan merkez birlikleri veya merkez birliği kurulamamışsa bağlı olunan birlikler tarafından yapılabilir.
(2) Dış denetime tabi olan kooperatiflerin genel kurullarında, dış denetimi yapmak üzere yukarıdaki fıkrada sayılanlardan biri seçilir.” hükümlerine yer verilmiştir.
Yukarıda bahsi geçen hükümlerden de anlaşılacağı üzere hukuki durumu faal, yapı ruhsatı almış ve ortak sayısı 100 veya daha fazla olan yapı kooperatiflerinin dış denetime tabi olacağı açıktır.
Dış denetim yaptırmamanın; finansal tablolar, yönetim kurulu yıllık faaliyet raporu ve ibra konularında alınan genel kurul kararlarının geçersiz olacağı gerçeğinden hareketle kooperatifler açısından telafisi zor hukuki sonuçların doğacağı dikkate alındığında;
Yapılacak olan genel kurul toplantısı başvurularında veya Müdürlüklere yapılan şifahi başvurularda yukarıda sayılan şartları taşıyan kooperatiflerin gündeme dış denetçinin seçilmesi ile dış denetçiye verilecek ücret hakkında karar alınması gerekmektedir.
